S Ö Z A L T I

tissot prx | texnologiya

Son illərin ən "xod" gedən qol saatı. Ölkəmiz standartları üçün baha olsa da 1000 dollardan ucuz olduğu üçün birinci dünya ölkələrində "affordable" seqmentinə daxil olur.


Tissot, saatın dizaynının 70-ci illərdə satdığı tissot seastar modelindən götürüldüyünü deyir.

Amma həmin seastar modelinin dizaynının da Audemars Piguet royal oak-dan ilhamlandığını hər kəs yaxşı bilir.

Saatın bilərziyi royal oak-da olduğu kimi inteqrasiya olunmuş bilərzikdi. Yəni bilərziyin saatın gövdəsinə birləşən birinci parçası gövdəyə inteqrasiya olununub və tam qatlanmır.

Elə bu səbəbdən də saatın ayaqdan-ayağa (lug to lug) uzunluğu xeyli böyükdü. Belə olan halda qol ölçünüz incədisə saatın bilərziyi qolunuzdan kənara "daşır".

Normalda 42-43 mmlik saatları rahatlıqla taxan mənim belə biləyimdə 40 mmlik versiyası böyük görünürdü. Ona görə alarkən taxıb yoxlamaq lazımdı.
Kvars versiyada sferblat sadə dizayndadı. Xəfif sunburst effekti var.

Mexaniki versiyada isə vafli dizaynına sahibdi

Saatla bağlı ən böyük müzakirə mövsuzu içindəki mexanizmdir. Powermatic 80 mexanizmi 80 saat enerji rezervi versə də mexanizmin bəzi detallarının plastik olması fikir ayrılığına səbəb olub. Bəziləri plastik detalların metal detallar kimi bir-birinə sürtünərkən yeyilmədiyini və buna görə uzunömürlü olduğunu deyir. Bəziləri də plastik detalların aztapılan olduğu üçün saatın təmirinin çox çətin olduğunu deyir.
Saatın populyar olmasına görə tonla fərqli rəngi və versiyası mövcuddu.
35 və 40 mm-lik kvars versiya

35 və 40 mm-lik mexaniki versiya

42 mm-lik mexaniki xronoqraf versiya


Və ən bərbad versiya olan digital versiya


Alternativi üçün (baxma: citizen tsuyosa)

ray ban | sağlamlıq

1936-cı ildə qurulmuş olub 1999-cu ildən etibarən luxottica'nın tərkibinə alınan, Verdiyin pulun son qəpiyinə kimi layiq olan,
aviator wayfarer və clubmaster seriaları ilə məşhurlaşmış amerika mərkəzli eynək şirkəti. bütün təbəqələrdən olan insanlarçün əlçatan olan azsaylı brendlərdən biridir. Bir milyarderin də gözündə görmək mümkündür, orta gəlirli insanın da.

Materialının premiumluğunu əlinə aldığın andaca hiss edilir. möhkəm, dözümlü olmasına baxmayaraq yüngül və keyfiyyətli materialdan olması sayəsində burunun üstündə gözəçarpan izlər qoymur və eynək taxdığını belə unutdurur adama. Lensləri modeldən asılı olaraq polikarbonat və ya mineral şüşədir. Onsuz da yetəri qədər pul verilir deyə, məncə, bir azca artıq ödəyib mineral şüşə olanı almaq daha məntiqlidir.

Almaq istəyənlər üçün texniki 1-2 detala deyinim. Yəqin ki, eynək taxan hər kəs "50/22/150" tipli yazıların çərçivə ölçüsü, burun hissənin genişliyi və sap uzunluğunu bildirdiyindən agahdır. Deyildisə də, artıq öyrənmiş oldu. ray-ban Modellərinə göz atarkən əlavə olaraq, əksər hallarda "g15" yazısını görmək mümkündür. G15 ray-ban'in 1937-dən bu yana istehsal etdiyi ən əsas şüşəsidir. G15-lə bərabər "b15" yazısını da görmək mümkündür. Bu kodlar şüşənin kodlarıdır. "g" hərfi "green", "b" hərfi "brown" sözündən gəlir, şüşənin rəngini bildirir. "15" rəqəmi isə lenslərin filter göstəricisidir. işığın 85%-ni bloklayıb 15%-ni buraxdığını göstərir. Təbii ki, bunlar standart (yəni sadəcə uv qorumalı) lenslərə aiddir, polarizə lenslərdə durum dəyişir.

Polarizənin də nə olduğunu bilməyənlər üçün qısaca izah edim. Polarizə qat gözün yorulmaması və daha aydın görüş üçün istifadə olunur. Ən əsas özəlliyi rəngləri daha kontrastlı, daha canlı verməsi və ən əsası da, yansımaları önləməsidir.

Yansıma deyərkən işığın qışda qarın, buzun, yayda asfaltın, maşınların, suyun üzərində yaratdığı bütün növ üfüqi olan parıltıları nəzərdə tutulur. Düzü, yuxarıdakı şəkildə bir az şişirdilib, ancaq məntiqi başa düşmək üçün yetərlidir. Bu arada, diqqət etdinizsə, bir əvvəlki cümlədə "üfüqi" sözünə xüsusi vurğu etdim. Çünki şaquli olan(məsələn, yandan və ya binaların şüşələrindən gələn) parıltıları önləmir. Əslində, polarizənin niyə belə işlədiyinin məntiqini mən də tam dəqiq bilmirəm* biri çıxıb bu barədə entri yazsa, əla olardı . Ancaq müqayisə olaraq fotoqrafiyadan anlayışlı şəxslərə polarizə lens filterləri üzərindən başa sala bilərəm. İstifadə edənlər bilir ki, bu filterlər lensin önünə taxılanda təkər kimi 360 dərəcə döndürmək olur. Duruma uyğun olaraq onu fırladıb fotosu çəkiləcək yeri polarizə edirik. Lakin gün eynəklərində şüşənin üzərinə əlavə vasitə taxılmayıb birbaşa olaraq şüşənin özünə çəkildiyindən sadəcə müəyyən limitli bir bucaq altında olan parıltıları önləyir. işığı yansıdan və gözü yoracaq olan parıltılar əksər hallarda qar, buz, qızmar günəş altındakı asfalt, maşınların və suların səthləridir, hansılar ki, yerə üfüqi şəkildə paraleldir, ona görə də eynəklərdə şaquli yox, üfüqi işığın qarşısını alacaq formada polarizə qat çəkilir. * nəsə elə bil çox qəliz oldu

Bir ray-ban Eynəyi seçərkən onun polarizə olub-olmamasını anlamaq isə çox bəsitdir. Bütün Ray-ban eynəklərinin sağ (öndən baxanda sol) şüşəsinin küncündə marka adı kimi "ray-ban" yazısı olur. Əgər eynək polarizədirsə, marka adının yanına bir də "p" hərfi qeyd olunur

və şüşənin üstündə standart olaraq "g-15" stikeri deyil də, "polarized" yazılı sticker olur.

Eyni zamanda kodlama olaraq da eynəyin sol sapının içərisində ən sonda rəqəm və "p" hərfi ilə işarələnir. Misalçün öz eynəyimdəki kod:

Eynəyin qutusunun içərisində çıxan təlimatda sapdakı son 2 rəqəm və hərfin eynəyin günəş radiasiyasına qarşı nə dərəcədə qorunma təmin etdiyini bildirdiyi qeyd oıunub:
0 - çox zəif
1 - zəif
2 - orta
3 - yüksək
4 - çox yüksək
"n" hərfi "normal", "p" hərfi də dediyimiz kimi "polarized" anlamına gəlir.

Reddit'dən tutmuş quora'ya, ordan da üzü türk forumlarına qədər saysız-hesabsız başlıq açılaraq soruşulan, hətta bakıdakı rəsmi satış yerlərində belə cavabı tam əminliklə verilə bilməyən bir suala tam rəsmi bir cavab vermiş olum. Məsələ belədir ki, insanlar eynək alarkən "uv400 yoxsa polarized?" seçiminə düşürlər. Hər zaman da sual yaranır ki, "görəsən, polarizə eynəklər həm də uv400-dür?". Özüm keçən ay araşdırma edəndə dəqiq cavab tapmadığım üçün şirkətin amerikadakı müştəri xidmətlərinə mail yazdım. Sağ olsunlar, gün ərzində də cavabladılar və buradan elan edirəm mən də -*
"bütün ray-ban eynəklər uv400 qorumalı şüşəyə sahibdir. mavi işığın böyük çoxluğunu, uv-a və uv-b kimi zərərli şüaların isə 100%-nin qarşısını alırlar. yəni polarizə olan ray-ban'lar həm də uv400-dür. Lakin özlərinin qeyd etdiyi bir əmmanı da deyim. Polarizə olan ray-ban eynəklər g-15 (və ya b-15) kodlu şüşəyə sahib olduqları deyilsə də, "texniki olaraq" 15 sayılmırlar. Çünki mail'də qeyd olunmuşdu ki polarizə olduğundan bu şüşə normal işığın 89%-ni bloklayır və 11%-ni keçirir. Bu da "texniki olaraq" şüşənin g-15 deyil də g-11 olmasına gətirib çıxarır.

Son olaraq, ümumən gün eynəyi almaq istəyənlərə eynəksiz gəzəndə gözləri sulanan biri kimi mənim tövsiyəm o olardı ki, mütləq şəkildə polarizə olan eynək alsınlar* polarizə ray-ban üçün əlavə 50$ ödəməlisiniz . Xüsusilə də maşın sürənlər, uzun yola çıxanlar üçün həyat qurtaran şeydir polarizə eynək. Çünki mən özüm sadəcə uv400 olan eynək taxanda davamlı şəkildə "eynəyin də var, niyə gözlərini qıyırsan?" deyirdilər. Bunu istifadə edəndən sonra anladım ki, problem polarizə olmamasında imiş: o yansımalar gözümü qamaşdırırmış. Həmçinin, 200, 300, 500 - hər nə qədərdirsə, pula qıyın, mütləq şəkildə eynək işinin içində olan markaları alın. Ray-ban olmasın, olsun persol, oakley, tom ford, prada və s. Əsas odur güvənilir brend olsun. Həm də ki, yazıda qeyd etdiyim 85-89% işığı bloklamaq məsələsi də gözünüzü qorxuzmasın. İllər Əvvəl 50-60 manatlıq poddelka eynək taxırdım, hansı ki bildiyin adi qara plastik idi, "gün eynəyi" adı altında qaraldırdı hər yeri. Kiminsə axşam vaxtı gün eynəyi taxdığını görəndə də qəribsəyirdim ki, kor kimi heç yeri görmədiyi halda bu niyə gözündən çıxarmayıb? Dünən başıma gələn bir hadisədən sonra indi anlayıram o insanları. Dünən axşam şəhərdə dostumla qarşılaşanda "hava qaralıb, gün eynəyi niyə taxmısan?" deyəndə ayıldım ki, eynəyimi dəyişməmişəm, gözümdə qalıb. İnsan kağız üstündə "89% işığı bloklayır" cümləsini görəndə elə bilir ki, hər yeri zil qaranlıq edəcək. Di gəl ki, digər şəffaf eynəyimdən tək fərqi ətrafı cüzi bir yaşıl filterlə göstərməsidir, hansı ki buna rəğmən əşyaların rənglərində və tonlarında bir qram dəyişiklik yoxdur, necədirlərsə elə də görünürlər. Amma bununla belə günəş və ümumiyyətlə, digər işıqlar insanın gözünü bir qram da yormur* türklər demiş, ohh, dünya varmış. İndi oturub illərdir niyə ağıl edib düz-əməlli bir gün eynəyi almayıb gözlərimə əziyyət vermişəm deyə heyifsilənirəm.

Yekun olaraq, Ortalıqda həddindən çox geydirmə ray-ban var. Əvvəllər original ilə fake arasındakı fərqi lazer ilə şüşəyə qazınmış "rb" loqosundan, kodlardan və s şeylərdən anlamaq asan idi, amma indi elə fake ray-ban'lar var ki, heç illərin optikaçısı belə ayırd edə bilmir hansı originaldı, hansı fake. Yuxarıda bir yazar hər gələnin gözündə ray-ban olduğunu deyib, ancaq demək olar 90%-i fake ray-ban'dır. Odur ki, rəsmi satış nöqtələrindən almaq lazımdır. Bakıda occi və 28 mall'dakı sunglasshut mağazalarını məsləhət görürəm. Əsas da sunglasshut. Çünki ray-ban şirkəti luxottica'nın tərkibindədir və sunglasshut da luxottica qrupun məhsullarını satan ən əsas mağazadır. Türkiyədən alınacaqsa, atasun optik və elə ordakı sunglasshut məsləhətdir. Amma məncə, ən yaxşısı ya amazon'da rəsmi ray-ban mağazından və ya elə sırf ray-ban'ın öz saytından almaq ən yaxşıdır. 10-15 gün gözlə, amma ən azından için rahat olsun ki, tamamilə original, keyfiyyətli və ömürlük bir eynək almış olacaqsan. Həm də ki, öz saytında digər yerlərdə olmayan hər cürə "option"ları görmək mümkündür. İstədiyin kimi çərçivə, şüşə rəngini, polarizə olub-olmamasını, hətta üzərinə lazerlə söz yazılmasını belə seçmək olur. Şəxsi zövqümcə elə ən yaxşısı, wayfarer modelini almaqdır. 70 illik klassikləşmiş dizayn elədir ki, hər tip üz quruluşuna, hətta eynək yaraşmayan insanlara belə yaraşır. Əslində, wayfarer özü öz içərisində "classic/ ease/ new/ folding/ mega" olaraq 5 tipə bölünür. Entri yetəri qədər uzun olduğundan model fərqlərinə girib daha da uzatmaq istəmədim. 2 ay elə didik-didik araşdırma elədim ki, bildiyin satış mütəxəssisinə çevrilmişəm :d. Odur ki, almaq fikrinə düşən olsa, heç çəkinmədən mesaj qutumu yaşıllandıra bilər, əlimdən gələn hər köməyi edə bilərəm.

1984-85 serie a sezonu | idman

Serie a tarixinin ən gözlənilməz sonla başa çatan sezonu. Ümumiyyətlə bu sezon bir çoxlarına görə "serie a-nın serie a olduğu illər" ifadəsinin ilk ilidir. Amma real yanaşsaq 1982-83 sezonundan, yəni Michel Platininin Yuventusa transferindən sonra hər şey möhtəşəm olmağa başlayır. Zatən Yuventusda Gaetano Scirea, Antonio cabrini, Marco Tardelli, ən yaxşı çempion ola bilməyən komanda olan 1982 Braziliyasını ağlar qoyan Paolo Rossi və gəlmiş keçmiş ən yaxşı qapıçılar siyahısında mənə görə ilk 3-lükdə olan Dino Zoff da var idi. Platini gələndən sonra olur konfet.
Amma gələk bu sezona. Əsas Komandaların vəziyyətini ayrı-ayrı yazmağa çalışacam.
Yuventus keçən sezonu çempion olaraq bitirmiş və ümumilikdə 21 çempionluğa çatmışdı. Yayda lazionun super ulduzu Bruno giordano ilə razılığa gəlsələr də, bruno sonradan astronomik maaş tələb edir və iş pozulur. Zatən bu sezon lazio da serie b-yə düşür. Bruno da növbəti sezon Napoliyə keçir. Amma bu sezon yuventusun işləri yaxşı getmir və ilk 5-likdən kənarda qalırlar. Buna baxmayaraq komandanın ulduzu olan və 1984-də Fransa ilə Avropa çempionu olmuş Platini 18 qolla sezonun bombardiri olur. Serie a-dan əli üzülən Yuventus fikrini çempionlar liqasının keçmiş adı olan Çempion klublar kuboku turnirinə verir. Heysel faciəsinin baş verdiyi finalda məhz Platininin penaltisi nəticəsində Liverpool üzərində qələbə ilə Avropanın böyüyü olurlar.
Sezonun Daha bir önəmli hadisəsi isə tarixin ən yaxşı oyunçusunun Barcelonadan Napoliyə transfer olunması idi. Bəziləri Maradonanın Barcelonada istəniləni vermədiyini düşünərək onun kaprizli olduğunu bildirir. Amma Barcelona - Maradona məsələsi tamam başqa söhbət mövzusudur. Çoxları Napolinin çempion olmağını gözləsələr də bu 3 il sonra baş verir. Komandanın ən yaxşısı Maradona olsa da təkbaşına Napolini çempion etməsi imkansız idi. Ətrafında yaxşı oyunçular yığılandan sonra o, tarix boyu şimallılar tərəfindən lağ edilən və ələ salınan Neapolu 2 dəfə İtaliyanın böyüyü etməyi bacarır.
Fiorentina isə 82 Braziliyasının əfsanə kapitanı və karyerasında sadəcə 1 sezon Avropada oynayan Socratesi transfer edir. Amma matçlarda istəniləni verə bilmir, məşq üsullarını bəyənmir, həddindən artıq siqaret çəkir və içki içir, məşqçilərlə dalaşır və sezon sonunda Braziliyaya qayıdır.
Roma 1982-83 sezonunu çempion bitirəndən sonra 1984 Çkk turnirində liverpoola penaltilər seriyası nəticəsində məğlub olur. Romanın əsas ulduzlarından biri yenə 82 Braziliyasının oyunçusu olan Falcao idi. Onun çkk finalında penaltini vurmaqdan imtina etməsi, sol dizindən zədələnməsi, komandanın onun üçün həddən artıq pul xərcləməsi Falcaonun da sezon sonunda Braziliyaya qayıtması ilə nəticələnir.
Demək olar ki, sezonun ən yaxşı heyətlərindən birinə sahib olan İnter isə o qədər yaxşı nəticələr əldə etmir və sonda 3-cü olur. Milan da eynilə qənaətbəxş çıxış etmir və sezonu 5-ci bitirir.
Gələk Çempion Hellas Veronaya. Bu hadisəni yalnız 2016-cı ildəki Leicester city çempionluğu ilə müqayisə eləmək olar. Belə nağıllar məncə bir də olmayacaq. Zatən Veronanın ilk və tək çempionluğudu. Bu "balaca" klubun çempionluğunda əsas rollar yayda transfer edilən alman Hans Peter briegel və danimarkalı preben elkjaer ilə birlikdə oyunun sistemini onların üzərinə quran baş məşqçi osvaldo Bagnoli olur. Qapıda da garella əfsanələr yaradır, amma sezon sonunda çempion olmaq üçün sağa sola pul xərcləyən (təbii ki, bunda siciliya mafiyasının da rolu böyükdür) Napoliyə keçir. Komandanın əsas qol maşını guiseppe Galderisi olur və ümumilikdə 11 qol vurur. Hellas verona ilk turda maradonalı Napolini 3-1 məğlub edir. Yuventusu ilk dövrədə 2-0, Romanı isə 1-0 la keçirlər. 2ci dövrədə isə hər ikisi ilə heç-heçə edirlər. İnter və milanla isə hər iki dövrədə matçlar heç-heçə bitir. Verona sezon boyunca sadəcə 2 dəfə məğlub olur. 15-ci turda avellinoya 2-1, 25-ci turda Torinoya 1-2. Ki Torino da bu sezonu əla keçirib sonda 2-ci olur. Ümumilikdə verona 30 oyuna (15 qələbə, 13 heç-heçə və 2 məğlubiyyət) 43 xal toplayır. 29 tur lider olurlar. Sadəcə 16-cı turda İnter 1 həftəlik lider olur. O dərəcədə əzmkar oynayırlar. Coppa Italiada isə 4/1-də İnterə uduzurlar. İnter yarımfinalda Milana, milan isə finalda Sampdoriaya məğlub olur.
Bir haşiyəyə də çıxmasam olmaz. Serie a tarixində məhz bu sezon bir ilk gerçəkləşir və bu sezondan sonra bir daha bunu etmirlər. Bura kimi hansı hakimin hansı oyunu idarə edəcəyi 3-5 gün qabaqcadan müəyyən olunurdu. Amma bu mövsüm məhz oyun günü püşk ilə hakimlər təyin edilir. Və Hellas verona çempion olur. Və bir daha bu üsul təkrarlanmır. Və verona kimi "balaca" komandalar bir daha çempion ola bilmir. İf you know, you know.
Son olaraq fantastik mövsümün ilk 5-liyi və bəzi səhnələr:

tissot prx | texnologiya

ray ban | sağlamlıq

hegelin din fəlsəfəsi ★ wiki

fəlsəfi fikir tarixində din fəlsəfəsinin ən mükəmməl təqdimatını verən filosoflardan biri, bəlkə də birincisi olan hegelin adı ilə bağlı olan təlim. hegel din fəlsəfəsinə dair baxışlarını 1821-1824 cü illər arasında berlin universitetində oxuduğu mühazirələrdə görüntüə gətirir. bu mühazirələrdə hegel dini fəlsəfi biliyin ayrıca sahəsi kimi nəzərdən keçirir, onun məqsəd və vəzifələrini müəyyənləşdirməyə çalışır. hegelin konkret olaraq teoloji əsərlərinə də rastlayırıq. "isanın həyatı," "xristianlığın ruhu və taleyi" kimi əsərləri məhz bu qəbildəndir.

filosofun din fəlsəfəsi onun idealist fəlsəfəsinin mühim bir hissəsi kimi meydana çıxır. məlumdur ki, hegel fəlsəfəsi 3 hissdən ibarətdir : 1. saf ideyanı öyrənən məntiq fəlsəfəsi 2. başqalaşmış, öz əksinə çevrilmiş ideyanı öyrənən təbiət fəlsəfəsi 3. başqalaşmaqdan öz-özünə qayıdan ideyanı öyrənən ruh fəlsəfəsi. hegel məhz bu üçüncü bölmədə din fəlsəfəsini işləyir. hegelin fikrincə, ruh fəlsəfəsi də 3 hissəyə ayrılır: subyektiv ruh, obyektiv ruh və mütləq ruh. o deyirdiki ki, obyektiv və subyektiv ruh özünü dövlət idarəetməsində, sosyal sferada, incəsənət və s. kimi sahələrdə təzahür etdirir. mütləq ruh isə sonsuz və azaddır. din və fəlsəfəni barışdırmağa çalışan mütəffəkkir. orta əsrlərdən mövcud olan uçurumu aradan qaldırmağa çalışırdı. o, yazırdı ki, din və fəlsəfə ayrı-ayrılıqda götürülüb, araşdırıla bilməz. əks halda, həqiqət axtarışında azarıq. o iddia edirdi ki, fəlsəfənin obyekti məhz dindir. dinin tədqiq etdiyi isə tanrıdır. bu baxımdan din və fəlsəfənin obyektləri ortaqdır. bundan əlavə, qeyd edirdi ki, din və fəlsəfə arasında fərqlər də mövcuddur. fəlsəfə həqiqət axtarışında irəli sürülən müddəları bir-bir təfəkkür süzgəcindən keçirib, saf-çürük etsə də, dində belə bir şey yoxdur. burada vəhylər var və qeyri-şərtsiz bunlar qəbul olunmalıdır. həmçinin din və dövlət münasibətlərinə toxunan filosof dini dövlətin ayrılmaz hissəsi kimi göstərirdi. o deyirdi ki, dinsiz cəmiyyət mövcud ola bilməz, din dövlətin onurğa sütunu olmalıdır. dövlət dindən insanları idarə etmək, onları özündən asılı hala salmaq və s. məqsədlər üçün istifadə etməməlidir. din azadlığın göstəricisidir. və ən ali məqsədi də məhz bundan ibarətdir. o, azadlıq carçısı kimi mütləq din hesab etdiyi xristianlığı göstərirdi.

hegel din anlayışını həqiqi, “mütləq din” adlandırdığı xristianlıq modeli üzrə nəzərdən keçirir. o deyirdi ki, tanrı mütləq ideyadır. o, hər şeyə qadir, ən ali və əlçatmaq qüvvədir. o təkdir və başqa tanrılarla müqayisə oluna bilməz. hegelə görə, din sonlu ruhun, subyektiv insan şüurunun meydana gəlməsindən başlayır. onda artıq tanrı ruh kimi ruh üçün mövcud olur, şüurun predmeti olur və “ruhun ruha bu münasibəti dinin əsasını təşkil edir”. beləliklə, din ruhun ruha münasibəti, ruh haqqında ruhun biliyidir.

dini münasibətləri şərh edən filosof biriinci münasibət olaraq, dini hissi göstərir. o yazır ki, dini hiss tanrı etiqadının əsasını təşkil edir. dini hissə subeyktivlik xasdır. buradakı bütün təsəvvürlər subyektiv baxışlar üzərində təşəkkül tapır. ikinci məhrələdə hegel. dini seyretməni göstərir. seyretmədə dini hssən fərqli olaraq, obyektivlik ön plana çıxır və burada prediment obyektiv surətdə şərh olunur. dini münasibətlərin (şüurun) daha yüksək pilləsi – təsəvvürdür. təsəvvür formasına yüksəldilmiş dində məzmun obrazlar şəklində artıq bilavasitə hissi seyretmədə deyil, abstraksiya yolu ilə, bilvasitə dərk olunur: hissi və obrazlılıq ümumiyədək qaldırılır. hegelə görə, dini münasibətlərin ən sonuncu mərhələsi, həqiqətin əql və zakayla dərk olunmasıdır. göründüyü kimi, filosof dini təsəvvürlərin təşəkkülünü 4 əsas mərhələdə göstərir. hegel "din fəlsəfəsinə dair mühazirələr"ində dinləri özünəmıxsus şəkildə şərh edir. bu təsnifatda yanlışlıqlar çoxdur. əvvəla, biz bilmirik ki, hegel bu təsnifatı nəyin əsasında verir və nəyə istinad edərək əsaslandırmağa çalışır. ilk təsnifat təbii din adlanır. burada hegel dinin ilk forması kimi, magiyanı göstərir. təbii dinin ən mürəkkəb səviyyəsi isə panteist, substansiya dinidir. substansiya dini də neçə yerə bölünür. 1. ilk olaraq substansiya dinlərində çinlilərin dini göstərir və bunu ölçü dini adlandırır. bura yalnız daosizm təlimi aid edilir. o iddia edir ki, çinlilərin dinində müəyyən bir ölçü, nizam vardı . 2. ikinci olaraq isə, hegelin fantaziya dini adlandırdığı brəhmənizm yer alır. 3. substansiya dinin digər forması buddizm hesab edilir. təbii dinin üçüncü səviyyəsi fövqəltəbii qüvvələrin neqativ və pozitiv qüvvələrə bölünməsidir. ilk olaraq bura, xeyir və şər qüvvələrin mübarizəsi fonunda meydana çıxan zərdüştlüyü, iran dini qeyd edir. maraqlıdır ki, filosof bu dini sadəcə iran dini adlandırır. ikincisi finikyalıların dini təsəvvürləridir ki, filosof bunu əzab dini adlandırır. burada tanrının əksi özündən kənarda deyil, özündədir. tanrı adonis ölür və yenidən dirilməklə öz ölümünün qabağını alır. amma burada hələ ölməzlik ideyası yoxdur. təbii dinin bu səviyyəsində ən sonuncu olaraq, misirlilərin inancları öz əksini tapır ki, filosof bunu sirr dini adlandırır. ikinci təsnifat mənəvi fədiyyət dini adlanır. burada filosof qədim yunanların, romalıların dini, habelə iudaizmi göstərir. dini təsnifatın son səviyyəsi isə, mütləq din adlanır. o, burada yalnız xristianlıq dini göstərir. onun fikrincə xristianlıq azadıq dinidir. çox maraqlıdır ki, o bu təsnifatda islamın adını çəkmir. heç bir bölgüdə qeyd etmir. o demək deyil ki, filosofun islamdan xəbəri yox idi. əksinə, hegel islam mütəffəkkirlərini çox yaxşı tanıyırdı. islamın özünü də yaxşı bilirdi. sadəcə islamı bir neçə yerdə tənqid edərək, onu şovinist din adlandırır. o deyirdi ki, dinin əsas məqsədi azadlığı tərənnüm etməkdir ki, islam da bundan çox uzaqdır.

1984-85 serie a sezonu | idman

red hot chili peppers | musiqi

kodak

1986 klivlend şar festivalı | tarix

(youtube: )

i̇qbal bano | musiqi

t-14 armata ★ wiki | texnologiya

Başlamadan öncə bir mövzuya dəymək istəyirəm, bu tankın adı armata deyil, t-14-dür. Armata isə t-14-ün daxil olduğu yeni bir rus zirehli texnikaları silsiləsinin adıdır. Rusların əlində soyuq müharibə dövründən qaıma çox böyük bir texnika parkı var. Rəsmi olmayan rəqəmlərə görə rusların əlində 100 000-dən çox tank və zirehli texnika var fərqli modellərdə, fərqli tiplərdə. T-54-lərdən t-80, t-90-lara, btr, brdm, ztpt, bmp və s. Deyə əllərində çox böyük texnika parkı var. Bu qədər çox texnikaya sahib olmaq əslində çox da yaxşı xüsusiyyət deyil, çünki çox miqdarda fərqli texnika olduqda, bunlar logistik bir xaos ortaya çıxarırlar. Rusiya da bu logistik xaosu aradan qaldırmaq niyyətilə, armata proqramını başlatmışdır. Konseptin məqsədi isə, rus arsenalındakı tırtıllı zirehli texnikaları ortaq bir nöqtədə birləşdirməkdir ki, onsuz da t-14-ün "qardaşları" var, t-15 və t-16. T-15 gələcəkdə bmp tipli zirehli texnikaların yerinə keçəcək. T-16-lar isə istehkam texnikaları, hava hücumundan müdafiə texnikaları və s. Kimi alt sistemləri əvəzləmək üçün nəzərdə tutulub. Qısacası, armata böyük bir paketdir və ruslar bundan faydalanmaq istəyirlər. Armatanın da ilk meyvələrindən biri də, t-14 tankıdır.

T-14


T-15


T-16 (modulyar sistem olduğu üçün çoxlu örnəkləri var bir neçəsini yerləşdirəcəm)
ImgurBot:







Armata proqramı 2009-cu ildə rəsmən başladı. Əslində rusların armatadan başqa da bir konseptləri vardı, t-95 black eagle. Şəkilləri internetə qoyulmuşdu, amma sonradan sadəcə bir demo olaraq qaldı. Hər kəs də nəfəsini bu proyekt üçün tutarkən, 2015-ci ildə(məşhur faşizm üzərində qələbənin 70 illik yubileyinə həsr olunmuş, moskvada keçirilən paradda) t-14 armatanı gördü. Sadəcə t-14 də deyil, t-15-lər də paradda iştirak edirdi.

T-14 bir çox anlamda klassik rus tank doktrinasının olduqca kənarına çıxmış bir proyektdir. Ruslar ikinci dünya müharibəsindən sonra daha çox ağır tanklara üstünlük versələr də, 50-ci illərdən sonra, qərb blokuna nisbətən daha kiçik, daha yüngül və daha çevik tanklara yönəldilər. 50-ci illərdən bu yana t-14 rusların düzəltdiyi ilk ağır tank layihəsidir. Əslində elə o zamanlardan bu tərəfə ruslar t-51, t-55, t-52 və s. Kimi bir-birinin təkrarı olan bir çox tank modeli düzəltdilər, bunun xaricinə çıxmadılar. Hə, t-64 tankları həqiqətən də çox inqilabçı bir tank idi, ilk çıxdığı dönəmlərdə qərbdəki rəqiblərindən çox üstün idi, amma ondan sonra gələn t-72-lər, (t-80)-lər bir t-64 effekti verməmişdilər.
(bax: t-72)
Amma t-14-lə birlikdə ruslar uzun zaman sonra ilk ciddiyə alınacaq, önəmli bir iş gördülər. T-14 bir çox hökümətə, orduya, tank bazarlarına görə ortalamanın çox üstündə, çox yenilikçi və modern bir tankdır. Bir çox nöqtədən də yeni nəsil tankları geridə qoymuş bir tankdır.

İlk növbədə t-14 modulyar zireh qorumasına sahibdir. Yəni armata proqramı çevrəsində siz bu tankı bir çox yöndən rahatca dəyişib, pdm, istehkam qurğusu, hava hücumundan müdafiə platformuna belə çevirə bilərsiniz.

texniki özəlliklərini sıralayıram:

Kütlə: 42-62 ton. 48 tonluq bir müharibə ağırlığına sahibdir. Amma konfiqurativ dəyişikliklər zamanı 62 tona çıxa bilir. Ki, 48 ton onsuz da bir klassik rus tankı ağırlığıdır. Rus tankları ümumi olaraq 40-55 tonluq bir müharibə ağırlığına sahibdir. Ki, bu da onun qərbdəki rəqiblərinə nisbətən olduqca üstün bir rəqəmdir. Adicə türkiyə istehsalı orta tank olan altay tankları 62 ton, alman istehsalı ağır tank leopard-2 62-65 ton, abş istehsalı ağır tank m-1 Avraams tankları bəzən 70 tonun üzərinə belə çıxa bilir. Bunların yanında t-14 çox yüngül bir tankdır, amma bu sizi yanıltmasın çünki, çox üstün bir zireh qoruması vardır.

Zireh: t-14-də passiv, yarı-aktiv(və ya reaktiv) və aktiv olmaqla 3 zireh qoruma sistemi var. Passiv zireh haqqında ruslar heç nə paylaşmayıblar, amma deyilənlərə görə öndən 900 mm-lik bir zireh qoruması var.
Üstəlik, tankın gövdəsi sanki bir lego kimi düzəldilib. Zərər dəyən hissələri söküb yeni bir panel taxmaq olur həmin hissələrə. Sıradan rus tankında olmayan bir özəllik daha vardır ki, heyətin olduğu bölümlə, təchizatın olduğu bölüm bir-birindən əlavə bir zirehlə də ayrılmışdır. Çünki, rus tanklarının ümumi bir çatışmamazlığıdır bu, hansı ki, yanacaq çənini və ya mərmilərin olduğu bölümü vurduqda tank partlayır və heyət də adətən həlak olur. Amma t-14-lərdə bu problem bir balaca həllini tapmış kimidir.

(İtalik: əslində bir araşdırmaya görə bir tankın döyüş meydanında sağ qalma müddəti ortalama olaraq 14 saniyə kimi göstərilir.) * ben demedim, onlar dedi

Motor: t-14 tankı 1500 at gücündə elektron idarəli motorla hərəkət edir. Modern tanklarda görməyə alışmadığımız bir özəlliyi var bu motorun. Tankın motoru 1500 at gücü olsa da, avtomatik vəziyyətdə 1200-2000 at gücü arasında dəyişə bilir.

Motoru 1200 at gücü ilə istifadə etdikdə, motorun ömrü 10 000 saata qədər uzana bilir. Bəli, hərbi platformaların ömürləri günlər, illər, aylarla deyil, məhz saatlarla hesablanır. Yəni motor müxtəlif ərazilərdə, atıram, avropanın düzənliklərində 1200 at gücündə işləyərkən, Əfqanıstanın dağlıq bölgələrində 2000 at gücünə qədər çıxa bilir.

Sürət: 80 km/saat.

Mənzil: 500 km.

Top: 125 mm-lik klassik, amma bir o qədər əfsanəvi olan, avtomatik doldurucuya sahib, yivsiz, səssiz ak-45 topu. Ki ruslar t-60-dan bu tərəfə bu topu istifadə edirlər əsasən. Gələcəkdə 152 mm-lik topla əvəz olunması da düşünülür, amma dəqiq deyil.

Heyət: 3 nəfər

Avtomatik doldurucu məsələsini belə izah edim. Məsələn, hal-hazırda nato sistemi ölkələrdə tankların topları əllə doldurulur. Avtomatik doldurucu topları daha sürətli doldurmaqdan əlavə, heyətdə də bir nəfər üzvün yerini azaldır. Ki, bu zaman da tank vurularsa daha az itki vermə şansı doğur.
Mənfi cəhətləri isə, hər zaman xarab olma təhlükəsi var. Tankın qülləsi vurulduqda, doldurucu zərər görə bilir. Mərmilər də qüllənin ətrafına düzülür. Bunun da nə qədər təhlükəli olduğunu #325767 nömrəli entrimdə vurğulamışdım.

T-14-ün ən maraqlı cəhətlərindən biri də insansız bir qülləyə sahib olmasıdır. Hazırda dünyada yeganə insansız qülləyə sahib tank t-14 armata seriyası tanklarıdır. Heyət öndə sürücünün yanında yerləşir. Sürücü, komandir və atıcı öndə yan-yana otururlar. Qüllədə isə insan yoxdur. Burada sadəcə təchizat, avtomatik doldurucu sistemi və top yerləşir. Buna görə də t-14 irihəcmli görünməsinə rəğmən olduqca kiçik bir qülləyə sahibdir.

T-14 rusların ilk yüksək zireh qorumasına sahib olan tankıdır demək olar. Çünki ruslar soyuq müharibə dövründə tanklarda keyfiyyətə deyil, kəmiyyətə önəm verirdilər. Ona görə də, daha kiçik, ucuz, zireh qoruması aşağı tanklar düzəldirdilər. Bacarıqsızlıqlarından deyil, seçimləri bu istiqamətdə idi -*.

Ruslar artıq "keyfiyyət də bir kəmiyyətdir" fəlsəfəsini mənimsədiklərini var sayaraq, t-14-də çox üstün bir zireh qorumasına keçmişdirlər.
Passiv zireh 900 mm-lik bir qoruma yaradarkən, reaktiv zireh də olduqca qan dondurucudur. T-14-də 4-cü nəsil reaktiv zireh "era" mövcuddur. Reaktiv zirehin də nə olduğunu #325767 nömrəli entrimdə tapa bilərsiniz. Bu tankda istifadə olunan 4-cü nəsil reaktiv zireh, rusların iddiasına görə apfd mərmisini, tungsten mərmisini belə saxlayacaq gücdədir. Hətta sabat mərmisini belə 50% nisbətlə dayandıra bilirlər. Yəni, passiv zirehə ehtiyac duymadan təkcə reaktiv zirehlə ruslar tanka gələn mərmilərdən dəyəcək zərəri 50% azalda biləcəyini iddia edirlər. Ki, bu həqiqətən də çox iddialı səslənir.

T-14-lərin bir özəlliyi də, ruslar bu günə qədər istehsal etdikləri bütün tanklarda sadəcə öz texnologiyalarından istifadə etmişdilər, lakin t-14-lərdə özəlliklə tankın elektrooptik sistemləri və kompüterləri, başqa qərb ölkələri ilə, əsas da fransa ilə bir yerdə hazırlanmışdır.

T-14-ün 2 əsas mənfi xüsusiyyəti var. Birincisi, çox yeni olması.
Kağız üzərində tank çox beyin uçuran özəlliklər daşıyır, amma bu tankın müharibə təcrübəsi yoxdur. Uzun müddətli olaraq birliklərdə fəaliyyət də göstərməyib. Düzdür, ruslar 100 ildir ki, tank istehsal edirlər, amma t-14 klassik rus tankından çox fərqlənir. Uğurlu alınacaq mı? Görəcəyik.


İkincisi isə, pul. Şərq-qərb qarışığı tank istehsal etdiyiniz zaman, güclü elektrooptik sistemlərdən istifadə etdiyiniz zaman, tanka çox yüksək texnologiyalar əlavə etdiyiniz zaman tankın maliyyəti də təbii olaraq artır. Rus tanklarının bazar dəyəri 2-5 milyon dollar arasında dəyişir ki, bu da rəqiblərinə nəzərən olduqca ucuz bir qiymətdir, amma t-14 heç də ucuz bir tank deyil. Bəzi qaynaqlar 10-11 milyon dollar deyir. Bu ta təbii olaraq rusları çox sıxışdırır. Ruslar onsuz da son vaxtlarda iqtisadi olaraq bir daralma içərisindədirlər. Özəlliklə enerji qiymətlərinin düşməsi və s. Rusiya iqtisadiyyatını dərindən sarsmışdır. Buna görə t-14-ün serial istehsalına heç cürə başlanıla bilmir. 2020-ci ilə qədər 2500 t-14 istehsal edilməliydi, amma 2021-ci ildə belə bu say 220-i keçmir. Bu proyektin ən böyük problemi puldur. Onsuz da t-14, t-15-in bir neçə prototipi xaricində heç bir örnəyi də yoxdur. Qiymətlər bu qədər bahalıykən və istehsal sayı da bu qədər azkən geriyə qalan tək şey, birim maliyyətinin qalxmasıdır. Bunla bağlı da #324437 entrymdə ətraflı yazmışdım.


Bir də armata proyekti artıq bitirilmək üzrədir deyə oxumuşdum bir neçə ay əvvəl, t-72 b-3 üzərində işlənilirdi ki, bu da çox gözəl tankdır, amma harasından baxırsan bax t-72-dir. Nə deyək, böyük qardaşın canı sağ olsun..

Qaynaqlar:
link 1
link 2
link 3

davide moscardelli | idman